Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Nedir?

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), çocukluk çağında başlayan ve genellikle yetişkinlikte de devam eden nörogelişimsel bir bozukluktur. DEHB, dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik gibi belirtilerle kendini gösterir. Bu yazıda, DEHB'nin ne olduğunu, belirtilerini, nedenlerini ve ebeveynler için pratik çözümleri ele alacağız.

DEHB Belirtileri Nelerdir?

DEHB'nin belirtileri genellikle üç ana kategoride toplanır: dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik. Her çocuğun belirtileri farklı olabilir, ancak genel olarak aşağıdaki davranışlar gözlemlenebilir:

• Dikkat Eksikliği: Detaylara dikkat edememe, görevleri tamamlamada zorluk, dinlememe gibi belirtiler.
• Hiperaktivite: Sürekli hareket halinde olma, yerinde duramama, sessizce oynamada zorluk.
• Dürtüsellik: Sırasını beklemekte zorluk, başkalarının sözünü kesme, düşünmeden hareket etme.

DEHB'nin Nedenleri

DEHB'nin kesin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu olduğu düşünülmektedir. Araştırmalar, DEHB'nin ailelerde daha sık görüldüğünü ve genetik bir bileşeni olabileceğini göstermektedir. Ayrıca, hamilelik sırasında sigara içme, alkol kullanımı veya erken doğum gibi çevresel faktörler de DEHB riskini artırabilir.

DEHB Tanısı Nasıl Konur?

DEHB tanısı genellikle bir çocuk psikiyatristi veya psikoloğu tarafından konur. Tanı süreci, çocuğun davranışlarının gözlemlenmesi, ebeveyn ve öğretmenlerden alınan bilgiler ve çeşitli değerlendirme ölçeklerinin kullanılmasıyla gerçekleştirilir. Tanı koyarken, belirtilerin en az altı ay boyunca devam etmesi ve çocuğun günlük yaşamını olumsuz etkilemesi gerekmektedir.

DEHB ile Başa Çıkma Yöntemleri

DEHB tanısı konulan çocuklar ve aileleri için çeşitli başa çıkma yöntemleri bulunmaktadır. İşte ebeveynler için bazı pratik öneriler:

• Rutin Oluşturun: Çocuğunuz için günlük bir rutin oluşturmak, onun ne zaman ne yapacağını bilmesine yardımcı olur ve stresi azaltır.
• Net Kurallar Belirleyin: Çocuğunuzun uyması gereken kuralları net bir şekilde belirleyin ve bu kuralları tutarlı bir şekilde uygulayın.
• Pozitif Geri Bildirim Verin: Çocuğunuzun olumlu davranışlarını fark edin ve onu övün. Bu, özgüvenini artırır ve olumlu davranışları pekiştirir.
• Fiziksel Aktiviteyi Teşvik Edin: Düzenli fiziksel aktivite, çocuğunuzun enerjisini atmasına ve dikkatini toplamasına yardımcı olabilir.
• Beslenmeye Dikkat Edin: Dengeli bir beslenme düzeni, çocuğunuzun genel sağlığını ve dikkatini olumlu yönde etkileyebilir.

DEHB Tedavi Seçenekleri

DEHB tedavisi, genellikle davranış terapisi ve ilaç tedavisinin bir kombinasyonunu içerir. Her çocuğun ihtiyaçları farklı olduğundan, tedavi planı bireysel olarak belirlenmelidir.

• Davranış Terapisi: Çocuğun davranışlarını yönetmesine yardımcı olacak stratejiler geliştirilir. Ebeveynler ve öğretmenler de bu süreçte aktif rol alır.
• İlaç Tedavisi: DEHB belirtilerini hafifletmek için bazı ilaçlar kullanılabilir. İlaç tedavisi, doktor gözetiminde ve düzenli takiplerle yürütülmelidir.

DEHB ile Yaşayan Aileler İçin Destek

DEHB, sadece çocuğu değil, tüm aileyi etkileyebilir. Bu nedenle, ailelerin de destek alması önemlidir. İşte aileler için bazı destek önerileri:

• Destek Gruplarına Katılın: Benzer deneyimler yaşayan diğer ailelerle bir araya gelmek, duygusal destek sağlar ve yeni stratejiler öğrenmenize yardımcı olabilir.
• Profesyonel Yardım Alın: Aile terapisi veya bireysel danışmanlık, aile içi iletişimi güçlendirebilir ve stresle başa çıkmanıza yardımcı olabilir.
• Eğitim Programlarına Katılın: DEHB hakkında daha fazla bilgi edinmek, çocuğunuzun ihtiyaçlarını daha iyi anlamanıza ve ona daha etkili bir şekilde yardımcı olmanıza olanak tanır.

Sonuç

DEHB, çocuklar ve aileleri için zorlu bir süreç olabilir, ancak doğru bilgi ve destekle bu süreci yönetmek mümkündür. Ebeveynler olarak, çocuğunuzun ihtiyaçlarını anlamak ve ona uygun destek sağlamak, onun potansiyelini gerçekleştirmesine yardımcı olacaktır. Unutmayın, her çocuk özeldir ve sevgi dolu bir ortamda büyüdüğünde en iyi şekilde gelişir.

DEHB hakkında daha fazla bilgi edinmek ve destek almak için uzmanlara başvurmayı ihmal etmeyin. Çocuğunuzun sağlığı ve mutluluğu her şeyden önemlidir.